Komu ma służyć prawo autorskie?

- Twórcom, wydawcom, czy nam?

Prawo autorskie budzi więcej kontrowersji niż pożytku. Bywa dziś często tak, że ochrona prawa autorskiego przybiera formy wręcz paradoksalne, które w imię interesów ekonomicznych wielkich koncernów wydawniczych i płytowych istotnie ograniczają wolność kultury i informacji. Zdarza się i tak, że przeciwko niektórym formom ochrony praw autorskich występują sami twórcy. Takie patologiczne przejawy wykorzystywania prawa autorskiego to problem zwłaszcza amerykański, w Polsce zdarzają się wypaczenia w tendencji rozwoju ochrony autorsko-prawnej (przykład: pomysł płacenia tantiem za wszelkie publiczne wykonania utworów muzycznych, w tym w restauracjach i kawiarniach), jednak znacznie większym problemem jest za słaba ochrona i częste naruszenia prawa autorskiego niż ograniczenia wolności kultury.

Wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej Neelie Kroes dostrzega potrzebę reformy praw autorskich w kierunku większej swobody. W swoim przemówieniu przypomniała, iż głównym celem praw autorskich powinno być napędzanie innowacji.

"Może się wydawać, że Komisja Europejska to instytucja bardzo podatna na lobbing posiadaczy praw autorskich" - podaje "Dziennik Internautów". Marcin Maj pisze:

"Coraz więcej jest jednak sygnałów mówiących o tym, że w temacie własności intelektualnej Komisja jest podzielona, a wiceprzewodnicząca Neelie Kroes, odpowiedzialna za agendę cyfrową, coraz częściej proponuje reformę praw autorskich idącą w kierunku większej swobody.

(...) Zwróciła ona uwagę m.in. na to, że funkcjonująca obecnie unijna dyrektywa dotycząca ochrony praw autorskich powstała w roku 1998. Było to w czasach, gdy YouTube nie istniało, Zuckerberg był dzieckiem, a ludzie słuchali muzyki z płyt CD i taśm magnetofonowych.

W dalszej części swojego przemówienia Kroes poruszyła ciekawe zagadnienie, jakim jest cel tworzenia praw autorskich.

- Czy ułatwiają one, czy utrudniają ludziom przesyłanie i dystrybuowanie własnych, kreatywnych treści? Czy to najlepsza metoda, by napędzać kreatywność i innowacje? - pytała Kroes. To było oczywiście pytanie retoryczne. Kroes jest zdania, że obecnie funkcjonujące prawo to przede wszystkim ograniczenia, co rodzi kolejne pytania. Jak te ograniczenia ulepszają naszą gospodarkę? Jak pomagają różnorodności kulturowej? Jak pomagają artystom wyżyć ze swojej sztuki - pytała dalej Kroes.

Po co mamy prawa autorskie?

W przemówieniu Kroes znalazło się wezwanie do stworzenia prawa napędzającego innowację i rynek europejski. Zdaniem Komisarz nie powinniśmy czekać, aż Stany Zjednoczone wyprzedzą w tej kwestii Europę. Trzeba przy tym zauważyć, że obecnie forsowane rozwiązania w zakresie prawa autorskiego wydają się sprzyjać właśnie amerykańskiemu przemysłowi rozrywkowemu. Zwracaliśmy na to uwagę w tekście pt.  Unijna walka z piractwem to dbanie o eksport USA.

Pytania zadawane przez wiceprzewodniczącą Kroes są godne opisania, gdyż zwracają one uwagę na cel tworzenia praw autorskich. Dziś debata na temat tych praw kręci się wokół wynagrodzenia dla wydawców oraz walki z piractwem i piractwa w ogóle. Tymczasem prawo autorskie teoretycznie powinno służyć:

•     ochronie twórcy, przede wszystkim w zakresie praw do uznawania danego dzieła za jego twórczość;
•     zapewnieniu twórcy możliwości zarabiania na twórczości, a przez to
•     napędzaniu innowacyjności.

W dzisiejszych czasach zdarza się, że prawo jest konstruowane tak, aby odebrać prawa twórcom (sic!). Dobrym tego przykładem jest definiowanie w USA piosenek jako "dzieł zleconych", co pozwala wydawcom na odebranie wynagrodzeń twórcom tych dzieł.

Neelie Kroes nie po raz pierwszy skrytykowała prawa autorskie. Pod koniec ubiegłego roku pani komisarz stwierdziła, że prawa autorskie nie wykarmią artystów. W tym przypadku również krytykowała rozbieżności między celami i skutkami praw autorskich. W tym roku Kroes przyznała natomiast, że porażka ACTA to nic złego."


- za: Marcin Maj, Komisarz UE: Prawa autorskie nie napędzają innowacji. Ograniczają ją! link: http://di.com.pl/news/46480,0,Komisarz_UE_Prawa_autorskie_nie_napedzaja_innowacji_Ograniczaja_ja.html#

Poniżej pełny tekst przemówienia Neelie Kroes (The 2012 Intellectual Property and Innovation Summit): http://www.scribd.com/doc/105573518/Przemowienie-Neelie-Kroes-The-2012-Intellectual-Property-and-Innovation-Summit