niedziela, 18 sierpnia 2013

Inżynieria zniewolenia


"Jeśli diabeł jest obecny w naszej historii to jest nim zasada władzy" - Mikhail Bakunin
Czym jest inżynieria społeczna? Mało kto wie, że inżynieria społeczna jest opartą na nauce sztuką nakłaniania innych ludzi do spełniania życzeń i oczekiwań rządzących.

Zobaczmy co na ten temat pisze Wikipedia:
Inżynieria społeczna, inżynieria socjalna, socjotechnika, (ang. social engineering) w politologii, socjologii i marketingu to zespół technik służących osiągnięciu określonych celów poprzez manipulację społeczeństwem.
Stanowi jedną z najważniejszych form oddziaływania aparatu państwowego, partii politycznych i elity władzy na tych:
  •     których się już kontroluje;
  •     których się pragnie kontrolować;
  •     którzy przeszkadzają w sprawowaniu pożądanej kontroli.
Osoba posługująca się inżynierią społeczną sądzi, że cel, do którego dąży, jest ważniejszy niż prawda czy niezależność myślenia osób poddawanych manipulacji. Socjotechnika odwołuje się do emocji człowieka i stara się uśpić ludzki rozum. Często socjotechnik stara się przekonać odbiorcę jego przekazu do swoich idei nawet kosztem nieetycznego odrywania ich od rzeczywistości, bo sądzi on, że cel jego działalności uświęca takie środki.

Oto przykładowy przekręt Gazety Wyborczej - manipulacja, inżynieria społeczna:


Metody wykorzystywane w inżynierii społecznej mogą być stosowane w kontaktach osobistych lub za pomocą komputerów. Inżynieria społeczna oparta na wykorzystaniu komputerów jest często określana pojęciem "phishingu".

Problematyka „inżynierii społecznej“ koncentruje się na pytaniu, dlaczego możliwe jest takie manipulowanie ludźmi, że w konsekwencji mówią oni lub robią to, czego się od nich oczekuje. Do manipulowania drugą osobą wykorzystywane są różnego rodzaju psychologiczne modele zachowań, które wywołują u niej określoną reakcję. 



Dlaczego ludzie są tak podatni na techniki perswazji? Odpowiedzi na to pytanie udziela, na podstawie swoich badań, psycholog społeczny dr Robert B. Cialdini, Regents’ Professor Emeritus na wydziałach psychologii i marketingu Uniwersytetu Stanowego Arizony. Wyodrębnił on reguły społeczne, które znajdują zastosowanie w manipulacji ludźmi. 




W swojej książce „Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka.“ opisuje sześć reguł perswazji - które mogą być wykorzystywane również w inżynierii społecznej: 



1. Reguła wzajemności– Nie jestem niewdzięczny.
Zgodnie z tą regułą ludzie odczuwają potrzebę rewanżowania się za wszystko, co otrzymali. Osoba, której wyświadczono przysługę powinna mieć świadomość, że nieoczekiwana korzyść lub prezent często nie mają nic wspólnego z życzliwością i dobrą wolą. Zasada ta stosowana jest na przykład w marketingu, gdzie rozdawanie darmowych próbek ma skłonić potencjalnych klientów do zakupu określonego produktu. 



2. Reguła zaangażowania i konsekwencji – Można na mnie polegać – dotrzymuję słowa.
Jeśli ktoś raz zdecyduje się na podjęcie konkretnego działania, wykorzysta wszystkie możliwości, aby podtrzymać i usprawiedliwić swoją decyzję. Powodem takiego postępowania jest presja wywierana przez społeczeństwo na poszczególne osoby. Pomysł lub cel staje się częścią autowizerunku wykreowanego przed daną osobę. Nawet utrata pierwotnej motywacji, która była powodem wyrażenia zgody, nie powoduje zerwania umowy. W przypadku transakcji kupna-sprzedaży samochodu często zdarza się, że sprzedaż dochodzi do skutku, mimo że sprzedający doliczył w ostatniej chwili dodatkowe koszty. 



3. Reguła społecznego dowodu słuszności – Przecież wszyscy tak robią!
Ludzie wykazują skłonność do zrobienia czegoś, jeśli widzą, że inni zachowują się właśnie w taki sposób. 
W pewnym eksperymencie wykazano na przykład, że jeśli jedna lub kilka osób patrzyło w niebo, jakby coś obserwowało, osoby, które przypadkowo przechodziły obok i widziały to, również spogłądały w niebo. 



4. Reguła autorytetu– Mój szef tak powiedział!
Ludzie odnoszą się z szacunkiem do autorytetów, nawet jeżeli autorytet danej osoby budzi wątpliwości. Wykonują otrzymane polecenia nawet wbrew własnym przekonaniom i odczuciom. Zmienia się również sposób postrzegania. Wzrost pewnego człowieka został oceniony przez osoby uczestniczące w badaniu o 6,5 cm wyżej, gdy przedstawił się jako profesor, niż w przypadku podania się za studenta. Kolejny przykład wiary w autorytet w ujęciu satyrycznym można odnaleźć w sztuce teatralnej „Kapitan z Köpenick“ Carla Zuckmayera. 



5. Reguła sympatii– Jest miły, dlatego zrobię to dla niego.
Ludzie łatwo dają się przekonać osobom, które znają i lubią. Przykładem wskazanym przez Roberta Cialdiniego jest wprowadzenie na rynek marki Tupperware, które można określić również pojęciem marketingu wirusowego. Okazało się, że potencjalni kupcy byli skłonni dokonać zakupu tych produktów, jeśli osoba sprzedawcy wzbudzała ich sympatię. 



6. Reguła niedostępności– Jeśli będę wystarczająco szybki, zdobędę to.
Ograniczona podaż danego dobra lub towaru prowadzi do wzrostu popytu na ten towar. Wielkość sprzedaży rośnie często na przykład dlatego, że oferta dotycząca produktu jest „ograniczona czasowo“. Towar jest tym cenniejszy, im bardziej wydaje się unikatowy. 





XX wiek niosąc na sztandarach wolność, równość i braterstwo stworzył nowoczesne systemy kontroli. Systemy odmienne od wcześniejszych, ponieważ głównie oparte na represji mentalnej obywateli a nie jak wcześniej na represji fizycznej. Dzięki temu na pierwszy rzut oka pejzaż zachodniego świata wydaje się być obrazem wolności, tak bardzo upragnionej przez wszystkich ludzi. Okazuje się jednak, iż ten wspaniały pejzaż wypełniony jest obywatelami, którzy poddani są totalnej psychologicznej represji na skalę masową, gdzie wizja wolności przenoszona jest głównie na neurotyczną produkcję i konsumpcję dóbr.
Problematykę tą podejmuje film „Zasoby Ludzkie – Inżynieria Społeczna XX wieku.” pokazując źródła obecnego konstruktu społecznego, który bardziej przypomina labirynt niż wolną przestrzeń tak bardzo podkreślaną przez zachodni system.

W filmie pojawia się wiele sugestii jak zmienić mechanizmy systemowe aby realizowały potrzeby jednostek. Naszym zdaniem do pomysłów tych należy mieć spory dystans. Niemniej jednak zapraszamy do oglądania tego bardzo ciekawego filmu.

Cz. 2 filmu Zasoby Ludzkie - Inżynieria Społeczna zobacz


Socjotechnika może być rozumiana jako:
  • Działanie indywidualne lub grupowe zmierzające do uzyskania pożądanego zachowania jednostek i grup społecznych.
  • Zespół dyrektyw dotyczących dokonywania racjonalnych przemian życia społecznego. Dyrektywy te, zwane dyrektywami socjotechnicznymi określają, jak przy pomocy odpowiednich środków dokonywać celowych przemian społecznych, opierając się przy tym na ocenach i wartościach społecznych.
  • Refleksja teoretyczna nad celowymi działaniami społecznymi, przyjmująca ich skuteczność za jedno z głównych kryteriów analizy.
  • Sztuka lub umiejętność skutecznego oddziaływania na innych.
Stosowane techniki:
  • pozorny wybór – adept socjotechniki przedstawia podmiotom manipulacji kilka punktów widzenia, ale zdanie zgodne z jego poglądami w zawoalowany sposób ukazuje w bardziej pozytywnych barwach;
  • ośmieszanie – manipulator stara się ośmieszyć nieodpowiadające mu idee;
  • autorytatywne świadectwo – socjotechnik powołuje się na powszechnie akceptowany autorytet;
  • transfer (przeniesienie) – osoba manipulująca społecznością stara się skojarzyć swoje przesłanie z pozytywnym pojęciem ugruntowanym wśród jego odbiorców, często poprzez tworzenie zbitek słownych;
  • niezależne zdanie – adept inżynierii społecznej tak kształtuje przekaz, aby stworzyć wrażenie, że nie zależy mu na przekonaniu odbiorców do swojego zdania;
  • selekcja faktów – manipulator wybiera fakty tylko dla niego wygodne i pozwala odbiorcom na dostęp tylko do jego przekazów;
  • zamiana nazw (nowomowa) – socjotechnik tworzy nowe pojęcie, któremu nadaje silne tło emocjonalne, a potem wykorzystuje je masowo w konstruowaniu komunikatów przekazywanych manipulowanym osobom;
  • wskazywanie negatywnych grup odniesienia (wskazywanie wroga) – manipulator wskazuje wroga, który ma zagrażać grupie odbiorców jego przekazu, co pozwala na jej konsolidację wokół promowanych przez niego idei;
  • zdanie większości – adept inżynierii społecznej twierdzi, że jego zdanie podziela większość i twierdzi, że wszyscy swoi tak mówią;
  • kłamstwo – socjotechnik kłamie, ale stara się uprawdopodobnić swoje twierdzenia i ogranicza dostęp odbiorcy do innych źródeł informacji, łączy kłamstwa z faktami;
  • tworzenie stereotypów– osoba manipulująca grupą tworzy stereotyp, a potem stale go używa, aby wzmocnić jego siłę;
  • powtarzanie sloganów – specjalista od socjotechniki wymyśla slogan, który stara się potem jak najbardziej rozpowszechnić;
  • kształtowanie tła emocjonalnego – osoba stosująca inżynierię społeczną stara się swój przekaz skojarzyć z elementami budzącymi pozytywne uczucia, poprzez tworzenie miłej atmosfery, czy pozytywnego tła.
     


Socjotechnika w totalitaryzmie

Państwa totalitarne dzięki połączeniu kontroli nad życiem społecznym z propagandą mogą stosować socjotechnikę w sposób pozornie niedostępny w społeczeństwach demokratycznych, lecz o podobnym polu działania. Władza totalna może kształtować myśli swoich obywateli.

Władza totalitarna może kształtować umysły obywateli zamieniając ich w bezmyślnych wykonawców jej woli. W takim społeczeństwie odpowiedniej selekcji faktów dokonuje powołana do tego celu cenzura, która służy ograniczeniu aspiracji obywateli. Równanie w dół jest korzystne dla totalitarnego społeczeństwa. Kontrola nad mediami (prasa, radio, kino i telewizja) pozwala na stosowanie najbardziej brutalnych technik manipulacji. Inżynieria społeczna daje władzy narzędzia potrzebne do preparowania uprawdopodobnionych kłamstw i wmawianie społeczeństwu domniemanych osiągnięć rządzącej partii. Sztaby speców od propagandy pracują nad sloganami mającymi utrwalić przywiązanie społeczeństwa do przywódcy. Oparte na socjotechnice organizowanie masowych imprez (wieców, pochodów) pozwala totalitarnym rządom na przekonanie obywateli, że wszyscy podzielają oficjalną ideologię.

Inżyniera społeczna w wydaniu państwowym często odwołuje się do skrajnych uczuć. W tym celu tworzone są negatywne i pozytywne stereotypy. Przedstawiciele władzy pokazywani są w budującym tle emocjonalnym, jako herosi walczący o dobro całego społeczeństwa. W stosunku do nich budowane są uczucia przywiązania i wdzięczności. Powstaje kult przywódcy wzmacniany pozytywnymi obrazami i powtarzanymi stale sloganami.

Aby pokazać siebie w lepszym świetle władza totalitarna musi wskazać negatywne grupy odniesienia. Ich stereotyp budowany jest często poprzez tworzenie nowomowy. Przywódca reżimu doszukuje się w społeczeństwie grupy ludzi, którzy mają być wrogami. Są oni ośmieszani i uznawani za gorszych przez powszechnie uznane autorytety. Potem wrogowie niszczeni są fizycznie przez aparat represji.



Podsumowanie: Jesteśmy podatni na manipulację.


Ale: intuicja może nam bardzo pomóc
.
Często czujemy intuicyjnie, że ktoś próbuje nas oszukać. Na ogół lekceważymy to przeczucie, ponieważ nie potrafimy sobie tego racjonalnie wytłumaczyć. Każdy, kto uzmysłowi sobie opisane powyżej mechanizmy często nieświadomego działania, ma duże szanse nie tylko w porę rozpoznać określone sytuacje, ale też skutecznie bronić się przed ich skutkami. Stanie się ciężkim orzechem do zgryzienia dla sprzedawców, którzy będą starali się nakłonić go do zakupu czegoś, co jest mu absolutnie niepotrzebne.

Nie ujawniać wewnętrznych spraw firmy, trzymać w tajemnicy hasła, zachować ostrożność przy dodawaniu postów w serwisach społecznościowych – każdy z nas wielokrotnie słyszał lub czytał tego typu wskazówki. Mimo to w życiu codziennym nie zawsze jesteśmy świadomi zagrożenia ze strony technik inżynierii społecznej. 



Jak szybko zapominamy o najprostszych zasadach bezpieczeństwa i jak poważne konsekwencje są z tym związane, pokazuje w przekonujący sposób film „Bluff City“. Interaktywy thriller w kinowej jakości angażuje w ciągu kilku minut emocje widzów i obnaża perfidię metod socjotechnicznych w niespotykanej dotąd formie. 



Film można obejrzeć tutaj: http://eisas.enisa.fak11.uni-muenchen.de/Telekom/Bluffpl.html
Bohaterem opowiadanej historii jest Mr. White, szczęśliwy ojciec rodziny kierujący prężnie rozwijającym się przedsiębiorstwem. Jego życie wydaje się doskonałe, dopóki nie staje się celem ataku ze strony grupy przestępczej. Nie zdając sobie z tego sprawy, ujawnia informacje, które przestępcy sprytnie wykorzystują w swojej działalności. Zawiązuje się skomplikowana intryga, w wyniku której Mr. White staje w obliczu ryzyka utraty wszystkiego, co ma dla niego znaczenie. 



Dokładnie w tym momencie włączasz się do gry – dzięki znajomości trików socjotechnicznych możesz uratować przyszłość Mr. White'a. To Ty zdecydujesz, jak skończy się ta historia i czy Mr. White zdoła zapobiec nadchodzącej katastrofie.


Źródła:

Polecam moje powiązane artykuły:

 Mind Service 

0 komentarze:

Prześlij komentarz

.